کاسه چرخ یا درام عقب، قطعهای چدنی است که لنت کفشکیِ ترمز روی سطح داخلیاش فشرده میشود و انرژی حرکت وانت 151 را به گرما تبدیل میکند. وزن بارِ زیاد، مسیرهای ناهموار و ترمزهای مکرر، این کاسه را در معرض تاب برداشتن، ترک و لبپریدگی قرار میدهد. نشانههای خرابی شامل لرزش پدال، صدای تقتق، سایش نقطهای لنت و افت محسوس قدرت ترمز است.
کاسه باکیفیت باید وزن استاندارد، دیواره ضخیم یکنواخت، بالانس دینامیکی و سطح داخلی بدون حفره داشته باشد. صنایع مدرن تحصیلی با ریختهگری چدن کنترلشده، تست بالانس و حک لیمیت ضخامت روی قطعه، درامهایی تولید میکند که تاب حرارتی و سایش را به حداقل میرسانند. هر درام با گارانتی ۶ ماه یا ۱۰ هزار کیلومتر و دستورالعمل نصب تحویل میشود.
تعویض کاسه هر ۸۰–۱۰۰ هزار کیلومتر یا پس از دو بار تراش ضروری است. هنگام نصب، بلبرینگ و لنتها را نو کنید، گشتاور مهره پلوس را دقیق ببندید و ۳۰۰ کیلومتر اول از بار کامل پرهیز کنید. با انتخاب درام استاندارد و نگهداری درست، مسافت توقف کوتاه، ترمز بیصدا و عمر لنت بیشتر تضمین میشود.
ترمز عقب پراید وانت 151 از نوع کاسهای (Drum Brake) است؛ جایی که لنتها از داخل به دیوارهی کاسه فشار میآورند و انرژی حرکت را به گرما تبدیل میکنند. کاسه چرخ (درام) مرکز این فرایند است: قطعهای چدنی/آلیاژی که باید دقیق، متوازن و مقاوم در برابر گرما باشد. نادیده گرفتن سلامت آن، بهمعنای افزایش مسافت توقف، لرزش پدال و حتی شکستگی ناگهانی درام است.
کاسه چرخ استاندارد پراید وانت از چدن خاکستری یا آلیاژ آهن–کربن تولید میشود.
مزیتها:
رسانایی گرمایی خوب برای دفع حرارت اصطکاک.
سختی بالا در برابر سایش لنت.
قابلیت ماشینکاری دقیق برای حفظ دایره بودن (Run‑out کم).
کاسههای تقلبی معمولاً وزن پایینتر، دیواره نازک و خلل و فرج داخلی دارند؛ نتیجه: تاب برداشتن در ترمزهای پشت سر هم.
ایجاد سطح اصطکاک یکنواخت برای تماس لنت کفشکی.
ذخیره و دفع گرما بدون تغییر شکل.
حفظ توازن چرخ؛ هر میلیمتر بیتعادلی، لرزش کل محور را بالا میبرد.
محافظت از اجزای داخلی ترمز در برابر گردوخاک و رطوبت.
وزن خالی بیشتر نسبت به سواری و قابلیت حمل بار تا ۶۰۰ کیلوگرم.
جابهجایی بار باعث گرمشدن سریعتر ترمز عقب.
مسیرهای روستایی و باربری شهری → گردوغبار + آب + گل
وقتی کاسه چرخ دچار آسیب یا تاب برداشتن شود، علائم مشخصی در عملکرد ترمز خودرو بروز میکند. اولین نشانه، لرزش پدال ترمز است که معمولاً در سرعتهای پایینتر از ۴۰ کیلومتر بر ساعت و هنگام ترمزگیری احساس میشود. این لرزش ناشی از برخورد غیریکنواخت لنت با دیوارههای موجدار کاسه است.
علامت دیگر، صدای سوت یا تقتق هنگام ترمزگیری است که اغلب نشاندهنده سایش نقطهای لنت با سطح ناصاف کاسه چرخ است. همچنین، در سراشیبیها ممکن است قدرت ترمز کاهش یابد. دلیل این موضوع، بالا رفتن بیش از حد دمای کاسه و کند شدن بازگشت لنتها به حالت اولیه است.
از دیگر نشانههای خرابی میتوان به سایش نامتقارن لنتها اشاره کرد. در این حالت، یک بخش از سطح لنت براق و صاف، و بخش دیگر زبر و ناهموار خواهد بود. این حالت نشاندهنده تماس غیریکسان با دیواره داخلی کاسه است.
در نهایت، ممکن است هنگام بررسی چشمی یا تراشدادن کاسه، با ترکهای ریز یا لبپریدگی مواجه شوید. این نشانهها معمولاً به دلیل گرمای بیشازحد، ضربه یا کیفیت پایین متریال بهوجود میآیند و حتماً نیازمند تعویض کامل کاسه هستند.
هر ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر یا وقتی ضخامت دیواره به حداقل مجاز (روی درام حک شده) برسد.
پس از دو بار تراشکاری؛ تراش سوم معمولاً توصیه نمیشود.
هنگام ترک خوردگی، لبپریدگی یا تاب بیش از ۰٫۲۵ میلیمتر.
وزن استاندارد ≈ ۳٫۴ تا ۳٫۶ کیلوگرم.
آرم سازنده و شماره کد ضرب شده روی رینگ بیرونی.
سطح داخلی تراش براق، بدون حفره.
دیاگرام T.I.R (Total Indicated Run‑out) در برگه کنترل کیفیت ≤ ۰٫۰۶ میلیمتر.
بستهبندی شرکتی با هولوگرام اصالت صنایع مدرن تحصیلی.
ریختهگری چدن با کربن کنترلشده برای جلوگیری از ترک حرارتی.
تست بالانس دینامیکی تکتک درامها.
ارائه گارانتی ۶ ماه یا ۱۰ هزار کیلومتر روی تاب و ترک.
دستورالعمل نصب و لنت پیشنهادی داخل جعبه.
محور عقب را کامل تمیز و گریس خشک اضافی را پاک کنید.
بلبرینگ و کاسهنمد را نو کنید تا لقی شعاعی نداشته باشید.
لنتهای نو همزمان با کاسه ببندید؛ لنت کهنه سطح را خط میاندازد.
بعد از بستن مهره پلوس، حتماً گشتاور کارخانهای (۲۶۰ Nm) را رعایت کنید.
در ۳۰۰ کیلومتر اول، از بار کامل و ترمزهای پیاپی بپرهیزید (دوره آببندی).
ماهی یکبار دریچه پشت کاسه را باز کرده، گرد ترمز را با هوای فشرده خارج کنید.
در سفرهای طولانی با بار، ترمز موتور (دنده سنگین) را جایگزین ترمز پیاپی کنید.
هر تعویض لنت = تنظیم فیلر و روغنکاری محور کفشکی.
کاسه چرخ پراید وانت 151 قلب سیستم ترمز عقب است؛ بیتوجهی به وزن، بالانس و کیفیت آن مستقیماً ایمنی سرنشین و بار را تهدید میکند. محصولات اصل صنایع مدرن تحصیلی با مواد مهندسیشده، بالانس دقیق و گارانتی معتبر، بهترین انتخاب برای رانندگان و تعمیرکارانی است که به دوام، نرمی ترمز و هزینه نگهداری اهمیت میدهند.